انواع کاربری زمین چیست و چطور می‌توان آن را تغییر داد؟

امروزه بازار خرید و فروش زمین مخصوصا در مناطق خوش آب و هوا بسیار داغ است و شما باید اطلاعاتی در زمینه انواع کاربری زمین داشته باشید. در هنگام خرید زمین به خصوص خرید زمین در شمال باید به مدارک آن، نوع کاربری زمین، امکان ساخت خانه، باغ و حتی مزرعه در آن توجه کنید. برای آشنایی با انواع کاربری زمین و تغییرات آن تا پایان با مجله سامان ملک همراه باشید.

انواع مدل های کاربری زمین

انواع کاربری زمین را شهرداری مشخص می‌کند و این کاربری قبل از اینکه به مشتری فروخته شود، مشخص شده است.

به عنوان مثال زمین ‌هایی که کشت و کار در آن انجام می شود، دارای کاربری کشاورزی است و ساخت خانه، ساخت و ساز یا احداث کارخانه در این نوع زمین‌‌ها ممنوع است. بهترین روش برای مشخص شدن نوع کاربری زمین آن است که گزینه‌ های مورد نظر خود را از شهرداری و سازمان ‌های مربوطه استعلام کنید.

کاربری زمین به معنی چگونگی استفاده از آن زمین است که باتوجه به نیاز های هر منطقه، زمین های آن برای کاربردهای مختلف اختصاص داده می شود. همچنین تعیین کاربری زمین‌های هر منطقه براساس نوع و پراکندگی فعالیت های شهری صورت می گیرد. کاربری زمین دارای انواع مختلفی است که انواع مدل های آن به شرح زیر است:

بیشتر بخوانید: میزان درصد ساخت زمین+ بررسی نکات و قوانین آن

1. زمین با کاربری مسکونی

کاربری مسکونی یکی از انواع کاربری زمین است که برای زمین هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، که مجوز ساخت واحدهای مسکونی مانند خانه یا ویلا برای آن‌ها از شهرداری گرفته شده است. بنابراین کاربری مسکونی، برای بناهایی است که قابلیت سکونت داشته باشند و افرادی بتوانند در آن مکان زندگی کنند.

بیشتر بخوانید: انواع کاربری ساختمان 

2. زمین با کاربری خدمات عمومی

این نوع کاربری برای خدمات عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال برای مکان‌های عمومی مانند پارکینگ، حمام عمومی و… استفاده می‌شود. در واقع زمانی که زمینی با هدف ارائه خدمات در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد، دارای کاربری خدمات است. در این نوع کاربری هدف خدمت رسانی به همه مردم است به همین دلیل شامل هزینه‌های شهرداری نخواهد شد.

3. زمین با کاربری کشاورزی

نوع دیگری از انواع کاربری زمین types of lands، کاربری کشاورزی است که این زمین‌ها ممکن است به صورت باغ یا زمین های زراعی استفاده شوند.

بیشتر بخوانید: بررسی تمامی مزایا و معایب خرید زمین در شمال

انواع کاربری زمین کشاورزی

زمین هایی با کاربری کشاورزی به دو نوع تقسیم می شوند که شامل زمین های زراعتی و باغ است.

1. باغ به زمین‌هایی گفته می شود که در آن‌ها درخت وجود دارد و یا زمین‌‌هایی که امکان کاشت درخت در آن‌ها وجود دارد.
2. زمین‌های زراعی به زمین‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها محصولاتی کاشته می‌شود که زود بازده هستند. معمولا این نوع زمین‌ها برای محصولاتی مانند گندم، ذرت و انواع صیفی جات استفاده می شود. این نوع زمین ها معمولا در حومه شهرها و یا روستاهایی که جمعیت کمتری دارند، قرار دارد.

4. زمین اداری و دولتی

این نوع از زمین‌ برای ساخت ادارات دولتی مانند بانک، شهرداری، وزارتخانه‌، موسسات و شرکت‌های دولتی مناسب هستند.

5. زمین با کاربری تجاری

کاربر تجاری یکی دیگر از انواع کاربری زمین است که به معنی داشتن مجوز فعالیت تجاری برای یک ملک است. این نوع کاربری برای احداث انواع مغازه، مراکز خرید، رستوران و سایر موارد استفاده می‌شود و هدف از این نوع زمین‌‌ها راه اندازی یک کسب و کار و درآمدزایی است.

بیشتر بخوانید: همه چی درباره تغییر کاربری ملک مسکونی

بیشتر بخوانید: مراحل اخذ پروانه ساختمان

6. زمین صنعتی

اگر قصد شما از خرید یکی زمین برای راه اندازی کارخانه، صنعت و مکانی برای تولید است، باید کاربری زمین از نوع صنعتی باشد. درواقع فعالیت های صنعتی به فعالیت هایی گفته می شود که برای تولید محصولات باشد.

7. زمین با کاربری انبارداری

این نوع کاربری یکی از انواع کاربری زمین است که برای نگهداری و ذخیره کالا های مختلف استفاده می شوند. زمین ها به شکل ساختمان هایی ایجاد می شوند و از آن برای انبار، سوله و سردخانه استفاده می کنند.

8. زمین معدن

زمین هایی وجود دارد که در آنها معادن ارزشمندی نهفته است. هنگامی که اطمینان داشته باشند که درون زمین، سنگ و یا مصالح با ارزشی که امکان استخراج آنها نیز وجود دارد، کاربری معدن را برای این نوع از زمین ها تعریف می کنند.

مانند معادن سنگ و فلزات. برای اینکه صاحب ملک این امکان را داشته باشد که از معدن بهره برداری کند حتما باید مجوز داشته باشد و ملک خود را به عنوان معدن ثبت کند. درصورتی که خاک این نوع از زمین برای استفاده های دیگری نیز مناسب باشد حتما باید نوع کاربری زمین را با نام کاربری معدن ثبت کنند.

9. زمین با کاربری حمل و نقل

یکی دیگر از انواع کاربری زمین، کاربری حمل و نقل است. این نوع کاربری برای زمین هایی است که برای امور حمل و نقل مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین کاربری که برای ایستگاه مترو، پایانه ‌های مسافربری، راه ‌آهن‌ و فرودگاه‌ استفاده می شود، کاربری حمل و نقل گفته می شود

10. زمین ورزشی

کاربری ورزشی به زمین هایی گفته می شود که مجوز برای انجام فعالیت های ورزشی در آن وجود دارد. مانند احداث استادیوم های ورزشی، باشگاه های ورزشی، زمین های بازی و سایر موارد. استخرها نیز نیاز به کاربری ورزشی دارند و باید با مجوز شهرداری به فعالیت بپردازند.

در گذشته بیشتر کاربری‌ های ورزشی برای ملک هایی صادر می شد که معمولا دولتی بودند. اما درحال حاضر شاهد ورود کاربری ورزشی به بخش خصوصی نیز هستیم، طوری که بسیاری از باشگاه های ورزشی خصوصی هستند.

11. فضای سبز

این نوع از زمین‌ ها، بهترین انتخاب برای ساخت پارک‌ و فضای سبز است. درواقع این نوع کاربری، زمین هایی است که به فضای سبز اختصاص داده می شود مانند پارک ها، فضای سبز‌ میادین و کمربند سبز شهری.

12. زمین با کاربری آموزشی

این نوع از زمین ها برای مهد کودک تا دبیرستان‌، دانشگاه‌ و موسسات آموزشی قابل استفاده است.

13. زمین با کاربری فرهنگی و مذهبی

کاربری زمین فرهنگی و مذهبی یکی دیگر از انواع کاربری زمین ها است. در این نوع کاربری مساجد، کتابخانه، سینما، حسینیه، تئاتر و … احداث می شود. همچنین قبرستان‌ ها نیز شامل این نوع کاربری می‌ باشند.

14. پارکینگ

این نوع کاربری همانطور که از نام آن مشخص است، برای ساخت پارکینگ مورد استفاده قرار می گیرد و در این نوع زمین ها این امکان وجود دارد که پارکینگ های طبقاتی و پارکینگ های یک طبقه احداث کنید.

15. زمین با کاربری بهداشتی و درمانی

این نوع کاربری برای احداث بیمارستان، درمانگاه، مطب، کلینیک و… مورد استفاده قرار می گیرد. درواقع تمام اموری که به خدمات درمانی و بهداشتی اختصاص داده می شود در این نوع کاربری قرار می گیرد.

16. زمین با کاربری مختلط 

این نوع کاربری این امکان را دارد که در یک زمین از چند کاربری استفاده شود. به عنوان مثال شما بتوانید در یک زمین از کاربری تجاری، مسکونی و اداری استفاده کنید.

اگر قصد خرید زمین در یزد را دارید، مشاوران املاک سامان ملک برای ارائه مشاوره ملکی رایگان در خدمت شما هستند:

17. زمین فاقد کاربری

این نوع کاربری، زمین هایی است که فاقد کاربری می باشند و در انواع کاربری زمین در سند آنها کاربری خاصی مشخص نشده است و طبق برنامه طرح جامع، آزادسازی و طرح تفصیلی ندارد. درواقع بر خلاف کاربری ‌هایی که ذکر کردیم، این زمین ها کاربری ندارند و به عنوان ذخایر شهرداری‌ شناخته می‌ شوند.

انواع تغییر کاربری زمین

شاید برای شما نیز بارها این سوال پیش آمده باشد که آیا این امکان وجود دارد که یک زمین زراعی و یا باغ را خرید و آن را تغییر کاربری داد؟ امکان تغییر کاربری وجود دارد اما برای هر هدفی نمی ‌توانید این کار را انجام دهید.

باید به این نکته توجه کنید که برخی از زمین ها مانند شالیزارها، زمین‌ کشت چای، باغ‌ میوه و زمین های جنگلی به عنوان بخش مهمی از چرخه تولید کشور و جز منابع طبیعی هستند. درنتیجه ساخت خانه در باغ و مزرعه و از بین بردن آنها باعث ایجاد ضرر به منافع کشور می شود.

انواع تغییر کاربری زمین وجود دارد. به عنوان مثال بسیاری از افراد برای ساخت خانه در باغ و مزرعه، زمین ‌هایی با کاربری زراعی را خریداری می کنند و کاربری آن را تغییر می دهند. ساخت در زمین کشاورزی کار راحتی نیست و باید برای تغییر کاربری آن مراحل اداری زیادی طی شود.

انواع تغییر کاربری زمین کشاورزی

تغییر کاربری زمین، به معنی اقدام به بهره برداری از زمین برای استفاده های دیگر است که انجام این کار برای زمین های کشاورزی و باغ ها، جرم است. مگر اینکه مجوز از جهاد کشاورزی و سازمان های ذیربط برای تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی و سایر موارد گرفته شود.

بر اساس قانون، تغییر کاربری اراضی کشاورزی، برای موارد استفاده شخصی مالکی که سند دارد، تا 500 متر مربع مجاز است. بعد از کسب مجوزهای لازم، از سازمان جهاد کشاورزی و سایر مراجع ذی صلاح اینکار امکان پذیر است و انجام هرگونه تغییر کاربری بدون مجوز مشمول مجازات است.

همچنین احداث گلخانه، دامداری، مرغداری و هر کاری که با هدف استفاده بهتر از تولیدات کشاورزی باشد، تغییر اراضی محسوب نمی شود. اما برای احداث این موارد باید از سازمان جهاد کشاورزی و سایر مراجع ذی صلاح مجوز دریافت کنید.

مرجع تشخیص کاربری انواع زمین

در اصول شهرسازی، کاربری زمین به نوعی استفاده از زمین گفته می شود که برای امور مختلفی مانند تجاری، مسکونی، آموزشی، خدماتی و سایر امور استفاده می شود. یکی از وظایف شورای عالی شهرسازی، تصویب طرح های توسعه شهری است و طبق قانون، شهرداری هیچ اختیاری برای تغییر کاربری اراضی ندارد.

نوع کاربری یک زمین توسط شهرداری و سازمان‌ های مربوط به آن مشخص می‌شود و این کاربری پیش از آنکه به یک مشتری فروخته شود، تعیین می شود. بهترین روش برای مشخص شدن کاربری یک زمین آن است که زمین مورد نظر خود را از شهرداری و سازمان ‌های مربوطه استعلام کنید، زیرا ساخت در زمین زراعی به دلیل کاربری متفاوت یک کار غیر قانونی است. در نتیجه قبل از انجام هر گونه اقدامی برای خرید زمین، باید به نوع کاربری آن توجه کنید.

انواع کاربری زمین در شمال

خرید و فروش ویلای شمال و زمین در شهرهای شمالی از گذشته تا به امروز به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب طرفداران بسیاری دارد، بخصوص خرید زمین در رامسر. شما در هنگام خرید زمین شمال باید بدانید که انواع کاربری زمین در شمال چیست. کاربری زمین به معنی چگونگی استفاده از آن زمین است.

دلیل تعیین نوع کاربری برای زمین های شمال کشور حفاظت از محیط زیست، جنگل و جلوگیری از ساخت و ساز بی رویه است. کاربری زمین شمال توسط شهرداری تعیین می شود و ما به شما پیشنهاد می کنیم که قبل از خرید زمین از سازمان های مربوطه، استعلام کاربری زمین را بگیرید.

زمین شمال ممکن است درون شهر و یا خارج از شهر باشد. اگر زمین خارج از شهر باشد و برای آن کاربری تعیین نشده باشد، قابل استفاده نیست و این امکان وجود ندارد که در چنین زمینی ویلا ساخت. پس اگر هدف شما سرمایه‌ گذاری در زمین است با توجه به اینکه قیمت زمین های خارج از شهر ارزان تر است، گزینه خوبی برای سرمایه گذاری است. زیرا بعد از مدتی ممکن است در بافت شهری قرار گیرد و به سود خوبی خواهید رسید.

همچنین انواع کاربری زمین روستایی در شمال وجود دارد که با توجه به کاربری های آنها می توانید کسب درآمد کنید. اما اگر هدف شما این است که به ساخت ویلا و آپارتمان بپردازید، شما باید زمین های داخل شهر را انتخاب و خریداری کنید.

نتیجه گیری

انواع کاربری زمین، چگونگی استفاده از آن زمین است که باتوجه به نیازها تعیین می شود و هر زمین با توجه به منطقه ای که در آن قرار دارد، دارای کاربری مختلفی است. تعیین کاربری زمین، کار ساده ای نیست و با توجه به مطالعات تخصصی این کار انجام می شود.

برای زمین‌های هر منطقه شهری، چند نوع کاربری زمین تعریف می‌شود که ممکن است شامل کاربری مسکونی، تجاری، آموزشی، ورزشی، فرهنگی و… باشد.

سوالات متداول