یکی از مجوزهایی که برای شروع قانونی ساختمان سازی باید دریافت نمود پروانه ساختمان است که بدون اخذ آن سازندگان مشمول جریمه می شود و نمی توانند از تسهیلات مربوطه استفاده کنند. صدور و اخذ جواز ساختمان دارای مراحل و شرایط خاصی است. اگر می‌خواهید با پروانه ساختمان، مراحل و شرایط اخذ آن بیشتر آشنا شوید تا پایان با سامان ملک همراه باشید.
پروانه ساختمان چیست؟
ساختمان سازی از جمله صنایعی است که افراد بسیاری در آن مشغول به فعالیت هستند. با توجه به اینکه ساختمان سازی ارتباط مستقیمی با نما و فضای شهری و همچنین جان افرادی که بعدها در این ساختمان ها ساکن می شوند دارد، این فرآیند باید به صورت اصولی و مطابق با قوانین و مقررات انجام شود.
پروانه ساختمان در واقع شناسنامه فنی ساختمان یا جواز ساخت آن است و همانند دفترچه ای می باشد که شهرداری ها و مراجع صدور پروانه مثل همیاری شهرداری، دهیاری و یا مراکز خدمات الکترونیک شهر آن را صادر نموده و به مالک ساختمان می دهند.
البته امروزه تغییراتی در قوانین ساختمان سازی اتفاق افتاده و به جای پروانه ساختمان، دفترچه شناسنامه ساختمان صادر می شود که متشکل از پروانه ساخت، نداشتن خلافی و پایان کار است. لازم است که اشاره کنیم اخذ پروانه ساختمان باید پیش از شروع فعالیت ساخت صورت گیرد.
به عبارتی انجام ساخت و ساز بدون دریافت پروانه ساختمان غیر قانونی محسوب می شود. علاوه بر این اخذ سند مالکیت برای هر واحد مسکونی تنها منوط به ارائه پایان کار توسط ناظر و صدور پایان کار توسط مرجع صدور پروانه است.
انواع پروانه ساخت
تمامی ساختمان ها در ایران باید حتما پروانه ساختمان داشته باشند، زیرا در هنگام صدور سند ملکی اگر با استعلام پروانه ساخت ملک فاقد مجوز ساخت باشد سند برای مالک تنظیم نخواهد شد و باید جریمه بپردازد و در برخی از موارد منجربه تخریب بنا می شود. به طور کلی در کشور ایران دو نوع پروانه ساخت داریم که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
- پروانه ساختمانی دفترچه ای
این نوع از پروانه های ساخت به صورت دفترچه ای هستند و تمامی موارد در آن درج می شود. امروزه این نوع پروانه ساختمان به ندرت صادر شده و تنها در برخی از استان های کشور مورد استفاده قرار می گیرد. - پروانه ساختمانی تک برگی
برای بسیاری از ساختمان ها پروانه ساخت تک برگی صادر می شود. این پروانه ساخت تمامی اطلاعات موجود در مدل دفترچه ای را به صورت خلاصه تر در یک برگه وجود دارد و نشان دهنده ساخته شدن یک ساختمان بر اساس قوانین و استانداردهای بین المللی است. برای دریافت هر کدام از انواع پروانه های ساختمانی باید تمامی این مراحل را طی کنید تا بتوانید به نتیجه مد نظر دست یابید.
مراحل اخذ پروانه ساختمان به چه صورت است؟
برای اخذ پروانه ساختمان باید مراحلی را بگذارنید که این مراحل به شرح زیر هستند.
مرحله اول: تشکیل پرونده
نخستین مرحله تشکیل پرونده است و باید مالک ساختمان و یا فردی که از طرف او وکالت دارد تمامی مدارک مورد نیاز را برای صدور پروانه ساختمان به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک ببرد و در آنجا درخواست خود را برای مبنی بر پروانه تخریب و نوسازی ثبت نماید.
بعد از تشکیل پرونده و ثبت درخواست فرد باید درخواست بازدید از ملک را نیز ثبت کند تا مامور شهرداری در تاریخی که اعلام می شود از ملک بازدید کند ابعاد ملک و سایر اطلاعات آن را تایید و ثبت کند.
مرحله دوم: آماده سازی دستور نقشه
دومین مرحله برای صدور پروانه ساختمان دستور نقشه است. به این صورت که پس از اینکه مامور به بررسی و تایید زمین پرداخت دستور نقشه از سوی شهرداری برای مالک ارسال می شود و این دستور نقشه حاوی اطلاعات زیر است.
- اصلاحی شهرداری
- تعداد طبقات مجاز برای ساخت
- مساحت هر طبقه در دستور العمل نقشه تعیین می شود.
سپس مالک ساختمان باید اطلاعات مورد نیاز را به مهندس معماری که طراح نقشه اصلاحی محسوب می شود ارسال می کند.
مرحله سوم: طراحی نقشه
اصلی ترین و مهم ترین بخش در روند دریافت پروانه ساختمان طراحی نقشه است. در طی این مرحله طراحی بر اساس دستور نقشه انجام می شود. سپس نقشه طراحی شده را با قوانین و ضوابط ها مورد نیاز مقایسه می کنند. طراحی نقشه باید به نحوی صورت بگیرد که از نظر تامین حداکثر پارکینگ، زیبایی و … هارمونی خاصی با یکدیگر داشته باشند.
پس از طراحی نقشه و تکمیل شدن آن باید مجددا مالک ساختمان به دفتر خدمات الکترونیک مراجعه کند تا پس از بررسی و ارزیابی نقشه مواردی که نیاز به اصلاح دارند تعیین شود و به مالک ساختمان گزارش شود.
مرحله چهارم: پرداخت عوارض
در مراحل گرفتن پروانه ساختمان پس از تایید نقشه و تکمیل آن مسئله پرداخت عوارض مطرح می شود. میزان عوارض در هر منطقه با توجه به تراکم آن، تعداد طبقات ساختمان، تعداد طبقات و متراژ ساختمان متفاوت است و مالک موظف است که مبلغ تعیین شده را به اداره مالیات پرداخت کند.
مرحله پنجم : آماده نمودن مدارک پیش نویس
هنگامی که مالک کارهای مربوط به پرداخت عوارض و دریافت تاییدیه پرداخت عوارض تخریب و نوسازی را انجام دهد باید مدارک پیش نویس را تهیه کند. برای این منظور مالک باید به دفاتر خدمات الکترونیکی مراجعه نماید و فرم درخواست ناظر را تکمیل کند. سپس منتظر باشد تا از سوی دفتر خدمات با او تماس بگیرند و ناظر را معرفی کنند و به این ترتیب قراردادی بین مالک و ناظر تنظیم شود.
- بیشتر بخوانید: نکات مهم در نوشتن قولنامه املاک >>
این قرارداد باید جهت سهمیه (برگ سبز) و تعهد رعایت اصلاحی و تاییدیه ناظر نما به دفتر خدمات الکترونیکی تحوایل داده شود. لازم است اشاره کنیم مدارک پیش نویس به شرح زیر می باشد:
- برگ سبز مهر شده 4 رشته (ساخت و ساز، معماری، برق و مکانیک)
- برگ سبز سهمیه ناظر به همراه قرارداد ناظر و مالک
- فایل های نقشه سازه، برق و مکانیک
- چک لیست های مبحث 619 بارگذاری و زلزله
- برگه تعهد مشاوره ژئوتکنیک و تاییدیه خاک
مرحله ششم: چاپ پروانه
آخرین مرحله اخذ پروانه ساختمان صدور و چاپ آن است. البته پیش از آن باید تاییدیه های طرح تفضیلی بر و کف، معاون شهرسازی و معماری، تاییدیه شهر و رئیس صدور پروانه را کسب کند تا در نهایت بتواند پروانه ساخت را کسب نماید.
شرایط اخذ پروانه مجری ساختمان
در قسمت قبل در مورد پروانه ساختمان building permit و مزیت های این پروانه صحبت کردیم ، اکنون شرایط اخذ پروانه ساختمان را مورد بررسی قرار می دهیم که شرح زیر است:
- داشتن سند مالکیت قانونی
- دریافت تاییدیه نقشه های ساختمان و مهر و امضای آن توسط طراح
- دریافت تاییدیه نقشه های ساختمان توسط شهرداری
- پرداخت هزینه عوارض ساختمان و داشتن فیش واریزی
در صورتی که مالک تمامی شرایط ذکر شده را داشته باشد می تواند پروسه اخذ پروانه ساختمان را به خوبی سپری کند و فعالیت خود در حوزه ساخت و ساز را آغاز نماید.
سوالات متداول درباره پروانه ساختمان
در ادامه سوالات متداولی که ممکن است درباره پروانه ساختمان برایتان پیش بیاید آورده شده است:
1. هزینه اخذ پروانه ساختمان چقدر است؟
یکی از مهم ترین بخش های دریافت پروانه ساختمان مربوط به هزینه آن است. هزینه اخذ پروانه ساختمان بر اساس انواع کاربری ساختمان ها متفاوت است. علاوه بر این فاکتورهای دیگری مانند متراژ، مساحت ساختمان، تعداد طبقات و ارزش قیمتی ساختمان نیز در محاسبه هزینه پروانه ساختمان نقش دارند. البته برای تعیین هزینه متراژ زمین، مساحت ناخالص، تعداد طبقات و پارکینگ ساختمان و قیمت منطقه ای را نیز در نظر می گیرند.
2. در چه مواردی نیاز به پروانه ساختمان داریم؟
لازم است که اشاره کنیم در تمامی موارد برای ساخت و ساز در ساختمان ها و ایجاد تغییر در آن ها به پروانه ساختمان نیازی نیست و تنها در برخی از موارد که منجر به پرداخت جریمه می شود باید برای اخذ پروانه ساختمان اقدام نمود. از جمله مواردی که دریافت پروانه تعمیرات ساختمان ضروری است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خراب کردن ساختمان و نوسازی آن
- تغییر دادن نقشه اولیه
- افزایش زیربنا ساختمان
- تمدید پروانه کسب شده
- پروانه ساخت و ساز زمین های بایر
- تغییر دادن سقف
- تغییردادن مهندس طراح و یا ناظر ساختمان
- افزودن دیوار به ساختمان
- اضافه نمودن اشکوب و تغییرات و تبدیلات مختلف در ساختمان
اگر می خواهید تغییراتی در بنای منزل خود ایجاد کنید و آن را نوسازی نمایید علاوه بر هزینه خرید مصالح و مواد اولیه و دستمزد نیروهای متخصص باید هزینه پروانه تعمیرات ساختمان را نیز در نظر بگیرید تا بتوانید یک برنامه ریزی هدفمند داشته باشید.
3. مدت اعتبار پروانه ساختمان چقدر است؟
صدور پروانه ساختمان دارای پروسه ای است که باید طی شود. اما این پروانه ساخت تنها در بازه زمانی خاصی دارای اعتبار است و می توان از آن استفاده نمود. در واقع مدت اعتبار پروانه متناسب با شرایط هر شهر و روستا تعیین شده و متفاوت است. اما به طور میانگین پروانه های ساختمان بین یک الی دو سال اعتبار دارند.
در صورتی که مالک به زمان بیشتری برای تکمیل ساختمان نیاز داشته باشد باید با پرداخت مبلغی آن را مجددا تمدید نماید.
4. اگر در حین کار نقشه ساختمان تغییر کند مالک چه کاری باید انجام دهد؟
اگر در حین کار نقشه اولیه که پروانه ساختمان با آن کسب شده تغییر پیدا کند، مالک و یا وکیل او موظف هستند این تغییر را در یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی ثبت کنند و یک پروانه برای نقشه جدید دریافت نمایند تا بتوانند از حقوق و مزایای آن بهره مند شوند.
البته باید هزینه اصلاح پروانه ساختمان را نیز پرداخت نمایند، از این رو بهتر است که ابتدا از درستی و قطعی بودن نقشه اصمینان حاصل نمایید سپس برای دریافت پروانه ساختمان اقدام کنید تا دچار زحمت اضافه نشوید.
5. برای گرفتن پروانه ساختمان چه مدارکی لازم است؟
برای اخذ پروانه ساختمان لازم است که مالک ساختمان مدارکی را تحویل دهد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- اصل سند مالکیت و کپی آن
- برگه تسویه حساب عوارض ساختمانی و عوارض پرداختی
- اصل مدارک هویتی مالک مانند نظیر شناسنامه، کارت ملی و کپی آن، نقشه های ساختمانی طراحی شده توسط معماری
- متقاضی می تواند با ارائه مدارک ذکر شده به دفاتر خدمات الکترونیکی برای صدور پروانه ساختمان مراجعه کنند.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله اینترنتی املاک سامان ملک با مراحل اخذ پروانه ساختمان در تهران و سایر نقاط ایران آشنا شدید. تمامی ساختمان ها برای گرفتن امتیاز آب، برق و گاز به پروانه ساختمانی نیاز دارند و این پروانه باید پیش از شروع به کار اخذ شود. ساختمان هایی که بدون مجوز تایید یا همان پروانه ساخت ساخته شوند غیر قانونی هستند و مشمول جریمه خواهند شد.
در نتیجه بهتر است برای ساخت و سازهای خود پروانه ساختمان دریافت نمایید و در بازه زمانی تعیین شده پروژه را مطابق با استانداردها به اتمام برسانید که باطل شدن پروانه ساختمان شما و یا مشکلاتی این چنینی به دنبال نداشته باشد.
اگر می خواهید ساخت و ساز زمین و یا بنای مد نظر خود را به صورت شراکتی انجام دهید و یا به راهنمایی و مشاوره در این زمینه نیاز دارید کارشناسان و نیروهای با تجربه مجموعه سامان ملک همواره در کنار شما هستند تا بتوانید پروسه صدور پروانه ساختمان و باقی مراحل را به خوبی طی کنید و به نتایج دلخواه دست یابید.
اگر پروانه ساختمان صادر بشه و بعد به دلیل یک سری مشکلات محل ساخت عوض بشه، پروانه باطل میشه؟
پروانه ساختمان بر مبنای محل مشخص شده در نقشه و یا کروکی سازمان نقشه‌برداری صادر می‌شود. لذا فقط برای ساختمان در محل مذکور معتبر است.
هر وقت معلوم شود محل مورد ساخت غیر از محل تعیین شده در این پروانه است؛ پروانه از درجه اعتبار ساقط و ساختمان به عنوان ساختمان بدون پروانه تلقی شده و مشمول مقررات قانونی مربوطه خواهد بود.
آیا اخذ پروانه برای ساخت و ساز در شهرها و روستاها متفاوت هست؟
مراحل اخذ پروانه ساخت در روستاها و شهرها با ارائه مدارک کافی صورت می‌گیرد اما در جزئیات مراحلی که قرار است طی شود تفاوت‌هایی وجود دارد.